Tiếng Anh ôn thi tốt thi tốt nghiệp THPT là từ khóa đang được nhiều bạn học sinh quan tâm, trong đó kỹ năng đọc hiểu chiếm tỷ trọng lớn và quyết định nhiều đến điểm số cuối cùng. Các bài tập đọc hiểu môn Tiếng Anh ôn thi tốt nghiệp THPT thường yêu cầu học sinh không chỉ hiểu nội dung mà còn phải suy luận, đoán nghĩa từ ngữ cảnh và nắm được ý chính của đoạn văn. Vì vậy, việc luyện tập bài tập đọc hiểu thành thạo là cực kỳ quan trọng đối với cả học sinh và giáo viên.

Trong bài viết này, HEID sẽ giúp bạn hiểu rõ cấu trúc bài đọc, các dạng câu hỏi thường gặp và phương pháp ôn luyện hiệu quả, bám sát yêu cầu của kỳ thi tốt nghiệp THPT.

1. Cấu trúc bài tập đọc hiểu môn tiếng Anh đề thi tốt nghiệp THPT

Trong đề thi tốt nghiệp THPT môn Tiếng Anh, phần đọc hiểu bao gồm:

• 2 bài đọc với tổng số 15 câu hỏi.
• Mỗi bài đọc sẽ có từ 7 đến 8 câu hỏi đi kèm.
• Độ dài của các đoạn văn dao động từ 150 đến 300 từ, trong đó có một đoạn ngắn và một đoạn dài hơn.

Các bài đọc thường được xây dựng xoay quanh những chủ đề quen thuộc như giáo dục, môi trường, sức khỏe, văn hóa, đời sống xã hội và khoa học công nghệ. Nội dung bài đọc không yêu cầu kiến thức chuyên sâu, nhưng đòi hỏi học sinh có khả năng nắm bắt ý chính, tìm kiếm thông tin chi tiết và suy luận dựa trên ngữ cảnh.

Mức độ từ vựng và ngữ pháp trong bài đọc hiểu chủ yếu ở trình độ B1–B2 theo Khung tham chiếu châu Âu. Các câu hỏi được thiết kế nhằm kiểm tra khả năng đọc hiểu toàn diện, bao gồm việc xác định ý chính, tìm chi tiết, đoán nghĩa từ mới và suy luận nội dung không được nêu trực tiếp trong văn bản. Đây là phần thi đòi hỏi sự luyện tập thường xuyên và chiến lược làm bài hiệu quả để đạt điểm cao.

2. Các dạng câu hỏi thường gặp trong bài tập đọc hiểu môn Tiếng Anh đề thi tốt nghiệp THPT

2.1 Xác định ý chính (Main Idea)

Dạng câu hỏi yêu cầu học sinh xác định nội dung tổng quát của toàn bộ đoạn văn hoặc từng phần của bài đọc.

Ví dụ: “What is the main idea of the passage?”

Lưu ý khi làm bài:

• Đọc kỹ câu đầu tiên và câu cuối cùng của bài hoặc đoạn, vì thường chứa ý chính.
• Chú ý các từ khóa như “in conclusion”, “overall”, “mainly”, giúp nhận diện ý bao quát.
• Tránh chọn đáp án chỉ tập trung vào một chi tiết nhỏ.

2.2 Tìm chi tiết trong bài (Detail Questions)

Câu hỏi yêu cầu tìm kiếm thông tin cụ thể đã được đề cập rõ ràng trong bài đọc.

Ví dụ: “According to paragraph 2, what is one effect of climate change?”

Lưu ý khi làm bài:

• Xác định từ khóa chính trong câu hỏi (nhân vật, sự kiện, thời gian, địa điểm).
• Quét nhanh bài đọc (scanning) để tìm đúng vị trí chứa từ khóa.
• Đọc kỹ xung quanh đoạn tìm thấy để chọn đáp án chính xác, không chọn thông tin suy diễn.

2.3 Đoán nghĩa từ vựng (Vocabulary in Context)

Yêu cầu học sinh đoán nghĩa của từ hoặc cụm từ dựa vào ngữ cảnh đoạn văn.

Ví dụ: “The word ‘resilient’ in paragraph 3 is closest in meaning to…”

Lưu ý khi làm bài:

• Xem xét nghĩa tổng thể của câu chứa từ cần đoán.
• Chú ý những dấu hiệu ngữ nghĩa gần từ đó như từ đối nghĩa (however, but) hoặc từ đồng nghĩa (also, similarly).
• Không đoán nghĩa từ đơn lẻ, luôn dựa vào bối cảnh.

2.4 Câu hỏi suy luận (Inference Questions)

Dạng câu hỏi yêu cầu suy luận thông tin ngầm hiểu từ bài đọc, không nêu trực tiếp.

Ví dụ: “What can be inferred about the author’s opinion?”

Lưu ý khi làm bài:

• Hiểu mạch logic chung của bài để suy ra đáp án hợp lý.
• Không tự ý thêm suy đoán cá nhân hoặc kiến thức ngoài bài đọc.
• Đọc kỹ những cụm từ chỉ nguyên nhân – kết quả hoặc thái độ như “suggests”, “implies”.

2.5 Câu hỏi tham chiếu (Reference Questions)

Câu hỏi yêu cầu xác định đại từ (he, she, it, they, this, that…) hoặc cụm từ tham chiếu chỉ đối tượng nào.

Ví dụ: “The word ‘they’ in paragraph 4 refers to…”

Lưu ý khi làm bài:

• Tìm cụm danh từ gần nhất đứng trước đại từ đó để xác định tham chiếu.
• Kiểm tra ngữ pháp (số ít, số nhiều) để loại trừ những đáp án không hợp lý.
• Đọc trước và sau đại từ khoảng 1-2 câu để có ngữ cảnh đầy đủ.

3. Mẹo làm bài tập đọc hiểu Tiếng Anh hiệu quả

3.1 Kỹ năng đọc lướt (Skimming)

Đọc lướt nhằm nắm nhanh ý chính của bài đọc mà không cần đọc hết từng câu. Mục tiêu là xác định chủ đề chung và cấu trúc bài viết.

Cách làm:

• Bước 1: Đọc nhanh tiêu đề (nếu có) và chú ý những từ khóa nổi bật.
• Bước 2: Đọc câu đầu tiên và câu cuối cùng của mỗi đoạn.
• Bước 3: Nhận diện các từ chỉ liên kết ý (however, therefore, in conclusion) để nắm mạch văn.

Lưu ý: Không dừng lại quá lâu ở một câu; cần đọc với tốc độ nhanh và tập trung vào từ khóa, không cần hiểu từng từ.

3.2 Kỹ năng tìm kiếm thông tin (Scanning)

Đọc quét văn bản để tìm kiếm nhanh một chi tiết cụ thể. Mục tiêu là tiết kiệm thời gian khi trả lời câu hỏi chi tiết.

Cách làm:

• Bước 1: Đọc kỹ câu hỏi và gạch chân từ khóa (như tên riêng, thời gian, số liệu).
• Bước 2: Lướt bài đọc tìm đoạn văn chứa từ khóa đó.
• Bước 3: Đọc kỹ đoạn tìm thấy để xác định thông tin đúng.

Lưu ý: Chỉ tập trung vào khu vực chứa từ khóa; tránh đọc toàn bài dẫn đến mất thời gian.

3.3 Gạch chân từ khóa trong câu hỏi

Gạch chân từ khóa trong câu hỏi giúp định hướng rõ yêu cầu cần tìm kiếm trong bài đọc.

Cách làm:

• Bước 1: Gạch dưới đối tượng, hành động, mốc thời gian được nhắc trong câu hỏi.
• Bước 2: Gạch luôn các từ chỉ mức độ (all, most, some) và phủ định (not, never).
• Bước 3: Dùng từ khóa để đối chiếu thông tin trong bài đọc.

Lưu ý: Đừng bỏ sót những từ nhỏ nhưng quan trọng như “not”, “only”, “mainly”, vì có thể làm thay đổi hoàn toàn yêu cầu câu hỏi.

3.4 Phương pháp loại trừ đáp án

Sử dụng phương pháp loại trừ để tìm ra đáp án chính xác khi phân vân giữa nhiều lựa chọn. Mục tiêu là nâng cao độ chính xác trong chọn đáp án.

Cách làm:

• Bước 1: Đọc tất cả các đáp án trước khi chọn.
• Bước 2: Loại trừ những đáp án sai hoàn toàn, chứa thông tin không có trong bài hoặc mâu thuẫn với bài đọc.
• Bước 3: So sánh các đáp án còn lại và chọn đáp án phù hợp nhất với nội dung bài.

Lưu ý: Cẩn trọng với đáp án “gài bẫy” – đáp án có từ khóa giống bài đọc nhưng nội dung thì sai lệch.

3.5 Quản lý thời gian hiệu quả khi làm bài

Quản lý thời gian hợp lý giúp học sinh hoàn thành bài đọc hiểu đúng giờ và còn thời gian rà soát bài.

Cách làm:

• Bước 1: Giới hạn khoảng 15 phút cho mỗi bài đọc (gồm cả đọc và trả lời câu hỏi).
• Bước 2: Ưu tiên làm câu hỏi chi tiết trước (dễ tìm thông tin), sau đó mới làm câu hỏi suy luận.
• Bước 3: Nếu gặp câu khó, đánh dấu lại và chuyển nhanh sang câu tiếp theo, tránh mất thời gian.

Lưu ý: Đừng cố “mò” đáp án quá lâu ở một câu; thời gian làm bài cần chia đều cho toàn bộ đề thi.

4. Bài tập mẫu phần đọc hiểu và hướng dẫn làm bài

4.1 Đề bài mẫu và hướng dẫn làm bài

Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi:

“In today’s world, technology plays a significant role in our daily lives. We use computers, smartphones, and the Internet for communication, learning, and entertainment. While technology brings many benefits, it can also lead to problems such as reduced face-to-face interaction and increased screen time. It is important for people to balance the use of technology with other activities to maintain a healthy lifestyle.”

Câu hỏi:

• What is the main idea of the passage?
• According to the passage, what are some benefits of technology?
• What is one problem mentioned that is caused by technology?
• The word “significant” is closest in meaning to…?
• What does the word “it” in the second sentence refer to?

Hướng dẫn làm bài:

Bước 1: Đọc lướt (Skimming)

• Đọc nhanh toàn bài để nắm ý chính: Bài nói về vai trò của công nghệ trong cuộc sống hiện đại.

Bước 2: Gạch chân từ khóa trong câu hỏi

• Câu 1: main idea → tìm ý chung toàn bài.
• Câu 2: benefits of technology → tìm đoạn nói về lợi ích.
• Câu 3: problems caused by technology → tìm thông tin về vấn đề.
• Câu 4: nghĩa từ “significant” → đoán nghĩa dựa vào ngữ cảnh.
• Câu 5: “it” refers to → xác định tham chiếu trong câu thứ hai.

Bước 3: Trả lời từng câu

• Main idea: Technology plays an important role but needs to be used wisely.
• Benefits: Communication, learning, entertainment.
• Problem: Reduced face-to-face interaction and increased screen time.
• “Significant” nghĩa gần nhất là important.
• “It” refers to technology.

Một số lưu ý khi luyện tập

• Luôn luyện tập với các đoạn văn ngắn trước, sau đó nâng dần độ dài.
• Khi gặp từ mới, đừng dừng lại tra từ điển ngay; hãy đoán nghĩa trước dựa vào ngữ cảnh.
• Luyện trả lời nhanh trong giới hạn thời gian như lúc thi thật (khoảng 15 phút/bài đọc).

Kỹ năng đọc hiểu Tiếng Anh là yếu tố quyết định trong kỳ thi tốt nghiệp THPT, không chỉ giúp học sinh đạt điểm cao mà còn rèn luyện khả năng tư duy và xử lý ngôn ngữ linh hoạt. Việc luyện tập bài tập đọc hiểu hàng ngày giúp học sinh làm quen với nhiều dạng bài, nắm vững kỹ năng tìm ý chính, suy luận và đoán nghĩa từ vựng trong ngữ cảnh.

Để việc ôn luyện hiệu quả hơn, học sinh nên xây dựng kế hoạch học tập rõ ràng, kết hợp luyện tập các đề mẫu, đồng thời tham khảo những tài liệu uy tín. Một trong những tài liệu được nhiều giáo viên và học sinh đánh giá cao là cuốn “Hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp trung học phổ thông môn Tiếng Anh”. Cuốn sách này cung cấp hệ thống bài tập đọc hiểu đa dạng, sát với cấu trúc đề thi thực tế, kèm theo hướng dẫn làm bài chi tiết, giúp học sinh tự ôn tập một cách khoa học và bài bản.

Luyện tập đọc hiểu không khó nếu bạn bắt đầu từ những kỹ năng nền tảng. Hãy kiên trì mỗi ngày, sử dụng tài liệu phù hợp để sẵn sàng chinh phục kỳ thi tốt nghiệp THPT với kết quả như mong đợi.