Trong giai đoạn chuyển đổi và nâng cao chất lượng dạy – học hiện nay, việc rèn luyện bốn kỹ năng đọc, tiếng Việt, viết, nói – nghe là nhiệm vụ quan trọng, giúp học sinh phát triển tư duy và hoàn thiện khả năng ngôn ngữ. Cuốn “Bài tập phát triển năng lực Ngữ văn 7 Tập 1” được biên soạn dựa trên Chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018, bao quát các thể loại văn bản phù hợp với lứa tuổi lớp 7.
Cấu trúc nội dung BTPTNL Ngữ Văn 7 tập 1
Cuốn sách chia thành 5 phần (tương ứng với năm bài học lớn), mỗi phần tập trung vào một mảng nội dung cụ thể, gồm:
- Phần 1: Truyện ngụ ngôn, tục ngữ, đặc điểm và chức năng của thành ngữ, viết bài văn kể lại một sự việc, kể lại một truyện ngụ ngôn
- Phần 2: Thơ bốn chữ, năm chữ, từ địa phương, viết đoạn văn ghi lại cảm xúc, trình bày cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ
- Phần 3: Truyện ngắn, mở rộng các thành phần chính của câu bằng cụm từ, trạng ngữ và cách mở rộng trạng ngữ, viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật văn học, trình bày ý kiến về một vấn đề được gợi ra từ một nhân vật trong tác phẩm
- Phần 4: Nghị luận văn học. Nhận biết thuật ngữ và ý nghĩa của thuật ngữ. Viết bài văn phân tích nét đặc sắc về nội dung và hình thức của một tác phẩm truyện. Nghe và tóm tắt các ý chính của một bài nói
- Phần 5: Truyện khoa học viễn tưởng. Đặc điểm và chức năng của liên kết và mạch lạc trong văn bản. Viết văn bản tường trình. Thảo luận về một số vấn đề gây tranh cãi
Phân chia hoạt động theo kỹ năng
Ở mỗi phần, nội dung được sắp xếp theo bốn nhóm hoạt động nhằm phát triển toàn diện kỹ năng Ngữ văn:
- Thực hành đọc: Cung cấp bài tập hướng dẫn cách tiếp cận văn bản theo thể loại, khuyến khích học sinh phân tích bối cảnh, nhân vật, chi tiết nghệ thuật.
- Thực hành tiếng Việt: Giúp các em củng cố ngữ pháp, từ vựng và các hiện tượng ngôn ngữ qua những bài tập gắn với chủ đề từng thể loại.
- Thực hành viết: Rèn luyện cách diễn đạt, triển khai ý tưởng và xây dựng bố cục cho từng kiểu bài (như tóm tắt, miêu tả, kể chuyện…), bảo đảm tính mạch lạc và thuyết phục.
- Thực hành nói – nghe: Hướng dẫn cách trình bày quan điểm, lắng nghe phản hồi và tương tác hiệu quả, nâng cao kỹ năng giao tiếp.
Hệ thống bài tập và gợi ý
Mỗi phần đều có chuỗi bài tập thực hành dưới nhiều hình thức: câu hỏi, đề viết ngắn, bài tập trắc nghiệm, hoạt động nhóm… để học sinh chủ động vận dụng kiến thức. Cuối mỗi phần, mục Bài tập củng cố hỗ trợ việc hệ thống hóa các điểm ngôn ngữ, phong cách diễn đạt và phương pháp đọc hiểu.
Đặc biệt, sách có phần Gợi ý làm bài kèm theo, giúp các em so sánh kết quả, tự đánh giá và điều chỉnh cách học. Nhờ vậy, học sinh không chỉ nắm chắc nội dung bài học mà còn hình thành thói quen tự kiểm tra, rèn luyện kỹ năng một cách có hệ thống.
Bài tập phát triển năng lực Ngữ văn 7 tập 1 là cuốn sách bài tập hỗ trợ đắc lực cho quá trình học Ngữ văn ở cấp Trung học Cơ sở. Nhờ cấu trúc rõ ràng, bài tập đa dạng và bám sát chương trình, cuốn sách tạo điều kiện cho học sinh nâng cao khả năng ngôn ngữ, tư duy, đồng thời khơi dậy niềm say mê học tập và khám phá thế giới văn chương.
