Ảnh hưởng từ sức khỏe, thị lực đến kiến thức
Thời gian qua, các cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý không ít sự việc liên quan đến sách giáo khoa giả. Dẫu vậy, vẫn có hiện tượng sách giáo khoa giả được bày bán, trà trộn với sách thật trong một số hiệu sách và các sàn thương mại điện tử. Đối với học sinh, khi mua phải sách giáo khoa giả, các em sẽ không được sử dụng những cuốn sách giáo khoa chất lượng, được bảo hộ nguồn gốc từ các nhà xuất bản. Hình ảnh, nội dung trong sách bị nhòe, mờ, không rõ nét dẫn đến việc thị lực bị suy giảm nếu sử dụng sách kém chất lượng trong thời gian dài. Ngoài ra, chất lượng giấy và mực in của sách in giả không đảm bảo, gây ảnh hưởng đến sức khỏe học sinh.
Những cuốn sách giáo khoa giả hầu hết đều là file tự sao chụp/scan rồi in lại với nội dung và cách thức trình bày giống sách thật. Tuy nhiên, có tình trạng một số nội dung trong sách giả được đánh máy, nhập liệu và dựng lại hình ảnh nhưng chưa qua các khâu kiểm duyệt như sách thật khó tránh khỏi việc sai lệch kiến thức.
Đặc biệt, với những đầu sách giáo khoa có tích hợp kho học liệu trực tuyến đi kèm thì khi sử dụng sách giả, học sinh không thể kích hoạt và sử dụng hệ thống học liệu, ứng dụng bổ trợ cần thiết cho học tập. Ví dụ, khi cào mã thẻ trên mỗi quyển SGK Tiếng Anh Global Success và kích hoạt thành công Hệ sinh thái Học liệu số hoclieu.vn đi kèm, học sinh sẽ có những trải nghiệm tuyệt vời khi học tiếng Anh với: Sách Mềm 2.0 – Phần mềm tương tác bám sát từng hoạt động trong các bài học của Tiếng Anh Global Success với hệ thống gợi ý đáp án, âm thanh, hình ảnh động, video, trò chơi trực quan, sinh động; toàn bộ file Audio theo từng đơn vị bài học của Sách học sinh và Sách bài tập Tiếng Anh Global Success; hệ thống video hướng dẫn phát âm theo bảng phiên âm quốc tế IPA (International Phonetic Alphabet) cùng hệ thống video hoạt hình (dành cho cấp Tiểu học).
Sai kiến thức, chất lượng sách kém, không có tiện ích và tài nguyên hỗ trợ học tập đi kèm là những tác hại rõ ràng của sách giáo khoa giả. Như vậy, dù vô tình hay cố ý sử dụng sách giáo khoa giả thì hậu quả, thiệt hại mà các em học sinh gánh chịu thật sự khôn lường.
Làm sao để phân biệt sách giáo khoa thật – giả?
Đầu tiên, phụ huynh và học sinh có thể dựa vào chất lượng in ấn để phân biệt. Chi phí làm sách giáo khoa giả chắc chắn sẽ thấp hơn nhiều so với giá thực tế của cuốn sách. Ngoài việc không phải thực hiện quy trình xuất bản theo quy định, không trả chi phí bản quyền theo luật sở hữu trí tuệ cho tác giả thì chất lượng in ấn sách cũng là một yếu tố giúp chi phí làm sách giả thấp hơn sách thật.
Sách giáo khoa giả thường chỉ được scan/photo, gõ lại nội dung trong sách thật và được in ấn kém chất lượng hơn sách thật dẫn đến các phần tử in thường bị nhòe mực, bị vỡ, đứt nét; phần hình ảnh sao chụp bị tối và mờ hơn, màu sắc không đồng đều. Nếu chú ý vào độ đậm và tính sắc sảo của chữ in, hình ảnh được in trên trang giấy, chúng ta có thể nhận biết được cuốn nào là sách giả, cuốn nào là sách thật.
Thứ hai, dựa vào chất lượng giấy in và kỹ thuật đóng sách. Bên cạnh chất lượng in ấn, những cuốn sách giáo khoa giả cũng có thể được nhận biết thông qua chất lượng của giấy in và mức độ chỉn chu khi đóng sách. Sách giả thường bị cắt xén, khổ sách nhỏ hơn nếu so với sách thật, đóng gáy cẩu thả, gáy sách mỏng dễ bị bong rời các trang, thiếu trang. Và một điểm dễ nhận biết nữa là những trang sách giáo khoa được các nhà xuất bản gửi đến các em học sinh luôn được sử dụng giấy in có chất lượng dày dặn hơn, tốt hơn. Do đó, người tiêu dùng có thể cảm nhận giấy của trang sách và trang bìa để phân biệt sách thật và sách giả.
Thứ ba, sách thật và sách giả có thể phân biệt bằng các loại tem, mã thẻ cào trên bìa. Hiện nay, đối với các sản phẩm sách giáo khoa thường sẽ được sử dụng các loại tem, thẻ cào (mã định danh, mã thẻ cào kích hoạt học liệu trực tuyến…) nhằm chống lại nạn buôn bán sách giả tràn lan trên thị trường. Người tiêu dùng có thể quan sát và dễ dàng kiểm tra các loại tem, thẻ cào được dán trên bìa sách bằng cách cào mã và truy cập địa chỉ nhập mã đính kèm để phân biệt sách thật – sách giả.
Ví dụ, đối với bộ sách giáo khoa Tiếng Anh Global Success của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phát hành đều được trang bị hai bộ mã: Một là, mã thẻ cào định danh nguồn gốc; Hai là, mã thẻ cào kích hoạt sử dụng Hệ sinh thái Học liệu số Sách giáo khoa Tiếng Anh miễn phí tại hoclieu.vn.
Để ngăn sách giáo khoa giả tràn lan không chỉ cần sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng mà còn cần sự “tỉnh táo”, thông thái và sự ủng hộ của chính những người tiêu dùng. Để bảo vệ quyền lợi của chính mình, lời khuyên dành cho các vị phụ huynh và các em học sinh khi lựa chọn mua sách giáo khoa như sau: Đầu tiên, phụ huynh và học sinh nên đăng kí mua sách giáo khoa qua nhà trường hoặc lựa chọn mua sách tại các hệ thống phân phối chính thức trực thuộc các Nhà xuất bản, các Công ty Sách và Thiết bị trường học tại địa phương. Thứ hai, không nên mua sách từ các nguồn trôi nổi trên thị trường, nhất là ở các vùng nông thôn hay địa bàn mà các đối tượng buôn bán sách giả hay hướng tới. Thứ ba, khi phát hiện mua phải sách giả, hãy liên hệ ngay với đội quản lí thị trường hoặc Công an khu vực để ngăn chặn các hành vi vi phạm.
Theo Báo CAND
