Việc làm giả cũng đồng nghĩa với việc quyền sở hữu trí tuệ bị xâm phạm, tạo ra sức mạnh và sự sáng tạo của tác giả không được tôn giáo quan trọng.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện 82/CĐ-TTg ngày 4/6/2025 về tiếp tục Đẩy mạnh cao điểm đấu tranh ngăn chặn, Đưa lùi tình trạng buôn, gian nan thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Điều này cho thấy quyết tâm của Chính phủ trong đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi vấn đề trên.
Trong lĩnh vực xuất bản, giáo dục, sách giáo dục giả, sách Giảm là vấn đề cần có giải pháp hiệu quả. Ngăn chặn sách giáo khoa không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng mà còn bảo vệ uy tín, danh dự của các tác giả sách, giúp xuất bản bản hoạt động bền vững.
Chủ biên bức xúc khi công sức sáng tạo không được tôn giáo
Trao đổi phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo dục tú Cao Cự Giác, Giảng viên cao cấp tại Trường Sư phạm – Trường Đại học Vinh, Tổng chủ biên giới Chủ biên sách Khoa học tự nhiên (lớp 6, 7, 8, 9) và sách giáo dục Hóa học (lớp 10,11, 12) bộ sách Chân trời sáng tạo trình bày, sách hóa học được xem là một loại sách giáo dục văn hóa cao, đồng thời phục vụ nhu cầu học tập bắt buộc trong hệ thống giáo dục dân tộc quốc gia.
Do đó, sách giáo khoa chịu kiểm kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước về nội dung, giá cả không như các loại hàng hóa thông thường khác. Với tính ổn định về nhu cầu, đặc điểm thời vụ và hoạt động xã hội sâu rộng, sách giáo khoa đóng vai trò thì chốt trong công việc đảm bảo quyền tiếp cận giáo dục cho mọi sinh viên.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo ưu tú Cao Cự Giác, Tổng Chủ biên Chủ biên sách giáo khoa Khoa học tự nhiên và sách giáo dục Hóa học trong bộ sách Chân trời sáng tạo. Ảnh: NVCC.
Tuy nhiên, thực tế sách giáo khoa đang gây ra nhiều hệ lụy. Trước đây, sách giáo khoa giả thường có chất lượng kém, nội dung sai lệch hoặc thiếu chính xác so với bản gốc, dẫn đến việc học sinh hiểu sai kiến thức, ảnh hưởng đến quá trình tiếp theo thu và lĩnh vực tri thức.
Bên cạnh đó, chất lượng ở dạng ấn thấp như chữ trong mờ, hình ảnh chưa rõ nguyên nhân sinh học gặp khó khăn trong việc đọc và truyền thông tin, từ đó làm giảm hiệu quả học tập và gây mất ngẫu hứng trong quá trình học. Ngoài ra, việc sử dụng sách giả còn ảnh hưởng đến tâm lý học sinh, tạo ra các em mất niềm tin vào tài liệu học tập, tạo cảm giác hoang mang và lo lắng khi tiếp cận nội dung học.
Nói thêm về những mối tình, thầy giác chia sẻ: “Về mặt kinh tế, phụ huynh phải chi thêm tiền để mua lại sách giáo khoa chính thống do nhà xuất bản phát hành, tạo nên gánh nặng tài chính không nhỏ cho nhiều gia đình.
Không gây ảnh hưởng chỉ đến học sinh, hành động làm giả sách khoa học nhưng gây ra thất bại lớn đối với các tác giả. Trước hết, sách giả làm giảm doanh thu từ bản quyền, ảnh hưởng trực tiếp đến tiền nhuận bút của tác giả và nhà xuất bản.
Việc làm giả cũng đồng nghĩa với việc quyền sở hữu trí tuệ bị xâm phạm, tạo ra sức mạnh và sự sáng tạo của tác giả không được tôn trọng, từ đó làm giảm động lực sáng tác.
Sách giáo khoa giả có chất lượng có thể được trộn lẫn với sách thực tế, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và danh tiếng của tác giả trong mắt học sinh và cộng đồng. Cạnh đó, công việc được sao chép, làm giả một trái phép nhưng gây ra tổn thất thần kinh lớn, tạo ra tác giả cảm thấy bị xúc phạm và không được bảo vệ đúng đắn”.
Chia sẻ về vấn đề này, Phó giáo sư, Tiến sĩ Ngô Minh Thủy – Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển Văn hóa, Ngôn ngữ và Giáo dục (CLEF); nguyên Phó hiệu trưởng Trường Đại học Ngoại ngữ (Đại học Quốc gia Hà Nội); Tổng biên tập 2 bộ sách giáo khoa tiếng Nhật đã trình bày: “Đã là sách giả thì chắc chắn đó là những cuốn sách được in hoặc photocopy theo cách lén lút, không phải là bản thảo chính thức do nhà xuất bản in. Mà như vậy, chất lượng sẽ rẻ hơn và không có loại trừ khi có thể thiếu một số phần trang nếu cần phải sao chép cẩn thận.
Ngoài ra, nếu phụ huynh, học sinh không biết mà mua phải sách giả, thì tức là họ bị lừa dối, phải trả tiền cho những sản phẩm giá trị chất lượng. Còn nếu phụ huynh, học sinh biết là sách giả mà vẫn mua thì chính hành động đó cũng có hại cho giáo dục và sự phát triển nhân cách của các em”.
Phó giáo sư, Tiến sĩ Ngô Minh Thủy – Tổng chủ biên 2 bộ sách giáo khoa tiếng Nhật. Ảnh: NVCC.
Cô Thủy cũng chia sẻ, để làm ra một cuốn sách giáo khoa có chất lượng, nhóm tác giả phải bỏ ra nhiều công sức, nhiều thời gian làm việc. Do đó, các tác giả cảm thấy bất bình, thư giãn khi ai đó chỉ đơn giản sao chép lại sách và kinh doanh một cách bất hợp pháp.
Sách là sản phẩm trí tuệ của nhóm tác giả, nhóm tác giả vừa hào hứng có trách nhiệm với những gì mình viết trong sách. Sách giáo khoa thực sự là sách được kiểm tra kỹ năng trước khi đưa ra ngoài xã hội, còn sách giả thì không có trình duyệt nên khả năng có sai sót, hoang mang, thiếu trang… có thể xảy ra.
Cạnh đó, khi được liệt kê ở dạng giả, thông tin về nhu cầu sử dụng danh sách với nhà xuất bản bị sai lệch. Nhà xuất bản không có thêm, không có hoặc thu gọn bản tái chế vì trường đã được đóng gói đầy đủ. Điều này ảnh hưởng xấu đến doanh thu của nhà xuất bản và ảnh hưởng đến khoản tiền bút toán của tác giả.
Ứng dụng công nghệ chống giả là một biện pháp bảo vệ lâu dài và mang lại hiệu quả
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Cao Cự Giác trình bày, để ngăn chặn tình trạng in ấn và buôn bán sách giáo khoa giả, cần có sự hợp nhất đồng bộ từ nhiều phía.
Trước hết, chính quyền cần tăng cường công tác kiểm tra và giải quyết vấn đề nghiêm trọng đối với các hoạt động sản xuất, phân phối sách giả, đặc biệt là trên các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội – nơi đang trở thành kênh phân phối phổ biến.
Bài hát đó, cần thúc mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức của phụ huynh và học sinh về cách nhận biết sách giáo khoa chính thống, thông qua các dấu hiệu như tem chống giả, mã số ISBN và lựa chọn mua sách từ các nhà xuất bản uy tín.
Cuối cùng, ứng dụng công nghệ chống giả là một biện pháp bảo vệ lâu dài và hiệu quả. Có thể sử dụng tem ba chiều – loại tem sử dụng công nghệ hình ảnh ba chiều để tạo hiệu ứng ánh sáng thay đổi khi nhìn từ các góc khác nhau – kết hợp với mã ISBN xác thực hoặc chuỗi khối công nghệ để đảm bảo tính bạch kim và độ tin cậy cao trong quy trình xuất bản và phân phối sách giáo khoa. Tất cả các giải pháp này nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của học sinh, tác giả và toàn xã hội trong quá trình tiếp cận tri thức.
Theo cô Thủy, luật pháp cần thiết hơn nữa đối với việc sản xuất, mua bán giả.
Hoạt động tuyên truyền cũng vô cùng quan trọng, để cả giáo viên, phụ huynh và học sinh đều tẩy chay việc sử dụng sách giả, có ý thức tôn giáo tôn bản quyền và tôn trọng thành quả lao động trí óc.
“Cần phổ biến thông tin để người tiêu dùng thấy rằng một cuốn sách trong nhu cầu rẻ hơn một chút nhưng không đáng là bao. Sách là người của các em học sinh trong cả một năm học, thậm chí nhiều hơn vì các em còn dùng để học cho các năm học sau. Chính vì vậy, cần chọn các em sử dụng những cuốn sách thật với chất lượng tốt” – cô Thủy chia sẻ.
Theo giaoduc.net.vn
